Interferenties

Samenvatting
Wie in buitenlandse hotels vertoeft, of op bezoek is bij in het buitenland wonende vrienden, zal indien hij tv kijkt, merken dat er  maar één Nederlandstalig kanaal is:  BVN. De afkorting staat ongeveer voor “Beste van Nederland”. Geen enkel ander Nederlands of Vlaams kanaal wordt getoond. Deze achterlijke situatie heeft waarschijnlijk te maken met de bekrompen houding die in ons land heerst ten opzichte van auteursrechten.

Honderd kanalen uit het Midden Oosten
Ik was laatst een paar dagen in Berlijn. In een gewoon hotel (“Hotel Berlin”). Ik kijk meestal geen televisie in een hotel. Reclames zijn zo mogelijk nog luider, schreeuweriger, lelijker, langer en frequenter dan in Nederland. En ook in het buitenland is sport alom aanwezig en ook daar hebben de sportverslaggevers een IQ dat minder is dan hun schoenmaat. Maar dit keer was het anders, want het hotel had digitale televisie en meer dan duizend kanalen. Dan kan je, al duurt het even, een kanaal uitzoeken met een programma dat je wel bevalt. Tussen die duizend netten is altijd wel wat cultuur of serieus nieuws te bekijken.

Ik heb ze alle duizend bekeken. Wel honderd Duitse kanalen met prachtige bergmuziek, jodeln en lederhosen. Meer dan honderd kanalen uit het Midden Oosten. Dubai, Oman, noem maar op. Vele imans. En natuurlijk Al Jazeera.

Eén kanaal uit Nederland
En u gelooft het niet, maar van die meer dan duizend netten was er maar één Nederlandstalig kanaal. Inderdaad BVN. Als je de pech hebt dat er een voetbalwedstrijd is op een Nederlandse net terwijl NOVA op een ander net wordt uitgezonden, dan zal het onmogelijk zijn om NOVA te bekijken in het buitenland.

Ik denk hoe meer Nederlandse kanalen je in het buitenland kan bekijken hoe beter het is voor ons land, de artiesten en voor de commercie. Waarom gebeurt het dan niet? Ik vermoed dat het te maken heeft met de bekrompen manier waarop de rechthebbenden in Nederland aan hun auteursrechten vasthouden. Blijkbaar doen ze dat in Spanje, Italië, Frankrijk, Oostenrijk, Duitsland, Zwitserland, Verenigd Koninkrijk, om maar een paar landen te noemen, anders. Op dit gebied zijn we echt gidsland gebleven. Of een roepende in de woestijn.

De commerciële netten uit Nederland zijn ook niet te ontvangen in het buitenland. Wat mij betreft mag dat ook zo blijven, maar begrijpen doe ik het niet. Het is toch wel vreemd dat de commerciële zenders uit het Verenigd Koninkrijk wel te ontvangen zijn.

Laat ik BVN zelf even aan het woord laten (tekst te vinden op hun oubollige website:

BVN staat voor ‘het Beste van Vlaanderen en Nederland’ en is daarmee dé Nederlandstalige publieke tv-zender in het buitenland.

In 1998 werd het huidige BVN opgericht: een samenwerkingsverband tussen de Nederlandse Publieke Omroep, de VRT en Radio Nederland Wereldomroep (RNW).

Elke dag opnieuw selecteert BVN uit het aanbod van deze omroepen de beste Nederlandstalige programma’s met het accent op nieuws en achtergrondinformatie. Wereldwijd bereikt BVN gemiddeld zo’n 700.000 kijkers per week.

De cursivering van het woord “selecteert” is van mij.

Auteursrechten
Als je geen verstand hebt van de commerciële waarde van digitaal verkrijgbare teksten denk je al gauw dat je er heel rijk mee kan worden. In het midden van de jaren 1990 werd een conflict tussen freelance-journalisten en PCM uitgeverij (o.a. uitgeverij van NRC en de Volkskrant) uitgevochten. Freelancers die de zaak aanvoerden waren o.a. Jan Mulder en Max Pam. PCM was heel slordig omgegaan met de auteursrechten van zijn freelancers en had buiten hen om cd’s op de markt gebracht met daarin bijdragen van deze freelancers, zonder dat er toestemming voor verleend was en zonder dat er een vergoeding was uitbetaald aan de freelancers.

Lees het stuk van Max Pam over dit conflict. Volgens Max Pam zou er miljoenen met het digitale archief te verdienen zijn. Enfin Jan Mulder en de zijnen hebben gewonnen. Hun stukken zijn uit alle PCM archieven verwijderd. Ze hebben er geen cent mee verdiend. De kranten ook niet. Juist in deze tijd zijn de PCM-kranten bezig om al hun freelancers eruit te werken. Als je nagaat dat bijv. alle studenten en medewerkers van universiteiten en hogescholen gratis toegang hebben tot die PCM-archieven en dat zij dus nooit een scriptie of column zullen schrijven over het werk van deze freelancers zie je wie hier echt verloren heeft. Op het Internet geldt: eerst gratis uitdelen en later – indien succesvol – micro-betalingen invoeren.

Ik vermoed dat ook het extreem vasthouden aan auteursrechten een rol spelen bij het afwezig zijn van Nederland 1, Nederland 2, Nederland 3, AT5, RTVNH, enz, bij de buitenlandse kabelexploitanten. Nu kan ik natuurlijk hoog van de toren gaan blazen en roepen dat ik als belastingbetaler recht heb op het zien van alle Nederlandse publieke in het buitenland. Maar dat doe ik niet, alleen al omdat al jaren niet het gevoel dat ik tot de doelgroep hoor van de publieke zenders behoor, laat staan tot de doelgroep van de commerciële zenders.